Kilka tygodni temu Nvidia uznała, że jestem człowiekiem nieznośnym, w efekcie czego zainstalowana w moim komputerze karta graficzna tego producenta, odmówiła współpracy i dokonała aktu samospalenia. A, że historia lubi się powtarzać, to się powtórzyła. Trzy razy.
Po szybkim rozeznaniu w temacie kart graficznych, ciężkim okresie zawracania dupali ludziom na SB z forum stalker.pl, dokonałem wyboru. Nvidii podziękowałem za lata współpracy (od czasu Rivy TnT), przywitałem zaś na pokładzie mojej maszyny Ati Radeona HD 5750 1GB DDR5.
Karta wykonana przez Gigabyte, charakteryzuje się nieco innym chłodzeniem niż referencyjne, wyposażone jest w 80mm wiatrak obsadzony na dość dużym aluminiowym radiatorze, pozwala to sądzić, że karta będzie odznaczała się dość wysoką kulturą pracy i nie małym potencjałem przy podkręcaniu. Pierwszy zgrzyt nastąpił tuż po instalacji karty graficznej w komputerze i podłączeniu do karty kabla dodatkowego zasilania (6pin). Karta z racji tego, iż jest dość krótka, nie posiada usztywnienia na grzbiecie, żadnego backplatea ani innych wynalazków zwiększających sztywność PCB. Z racji faktu, iż kabel zasilający grafikę mam twardy, jest gumowany a nie oplatany (dołączony do zasilacza Tagan), po podłączeniu go do karty spowodował on niewielkie jej wygięcie (ok 1mm odchyłu od linii poziomej osi karty). Nie jest to coś co w jakiś sposób zagraża karcie (mam nadzieję), jednak zaliczam to jako niewielki minus dla Gigabyte, karty grafiki robią nie od dziś więc wydawało by się że takie drobiazgi powinny być przewidziane.
Link do strony z dokładnym opisem karty
http://www.gigabyte.pl/products/vga/specs/gv-r575d5-1gd.htmlNa początku chciałem przeprowadzić testy karty w 3dmarku 06, Unigine i 2,3 grach, jedynie z ustawieniami na jakich karta będzie u mnie pracowała, jednak po lekturze testów w necie, wielu rozmowach nt. sprzętu i podkręcania postanowiłem przetestować kartę w 4 różnych ustawieniach podkręconą i na standardowych ustawieniach przy niepodkręconym procesorze, oraz to samo przy procesorze podkręconym.
Platforma testowa:PSU: Tagan 500W (modularny)
MB: Asus P5Q Deluxe
CPU: Intel Core 2 Quad q6600 2.4GHz r.G0
RAM: 4GB GoodRam DDR2 1066 2.1V 5,5,5,15
Windows7 Home Premium 64 bit
Sterowniki karty Ati Catalyst 10.8
Dodatkowe informacje.Jak wiadomo, podkręcanie oprócz wydajności, podnosi również znacząco temperatury podkręcanych podzespołów, warto się do tego odpowiednio przygotować aby zagwarantować odpowiednie odprowadzanie tego ciepła. W moim przypadku wygląda to tak:
Komputer zabudowany jest w dobrze wentylowanej obudowie, cały przód jest siatkowany, na dole zainstalowany wentylator 120mm wciągający powietrze, z tyłu za procesorem zainstalowany wentylator wyciągający powietrze, również 120mm. Nad procesorem umieszczone 2, 120mm wentylatory wyciągające powietrze, w trakcie testów były wyłączone gdyż trafiły mi się strasznie upierdliwe i głośne wentyle. Chłodzenie procesora to już bardziej zaawansowana sprawa w tym przypadku. Procesor został wyszlifowany (wypolerowany) na lustro, pamiętajcie że taki zabieg oznacza utratę gwarancji. Dodatkowo na lustro wypolerowany został również spód radiatora od Scythe Katany 2. Pomiędzy procesor a system chłodzenia zaaplikowana została pasta Coolabolatory Liquid Ultra. Swoją drogą dodam, że wbrew obiegowym opiniom, osobiście pastę nakładało mi się lepiej i wygodniej niż np Arctic MX 2.
Zasilacz komputera zainstalowany został na dole obudowy, wentylatorem w dół, tak więc pobiera sobie powietrze spoza obudowy, i większość tego powietrza wyrzuca na zewnątrz bez wprowadzania go do obiegu.
Widać więc, że zarówno karta jak i procesor mają zapewnione dość dobre warunki do oc na chłodzeniu powietrzem.
Ustawienia jakie zostaną przetestowane to:
1. CPU: Q6600 @
2,4 GHz (9x266) 1,25V GPU: Rdzeń:
700 MHz Pamięć:
1150 MHz (efektywnie 4600 MHz)
2. CPU: Q6600
@2,4 GHz (9x266) 1,25V GPU: Rdzeń:
870 MHz Pamięć:
1430 MHz (efektywnie 5720 MHz)
3. CPU: Q6600 @
3,42 GHz (9x380) 1,32V GPU: Rdzeń:
700 MHz Pamięć:
1150 MHz (efektywnie 4600 MHz)
4. CPU: Q6600 @
3,42 GHz (9x380) 1,32V GPU: Rdzeń:
870 MHz Pamięć:
1430 MHz (efektywnie 5720 MHz)
Programy do monitoringu i oc:
Ati catalyst control center – ze sterowników 10.8 – do oc karty
CPU-Z – info o procesorze
GPU-Z – info o karcie
HW-Monitor – temperatury i z grubsza napięcia (w końcu to nie miernik)
We wszystkich testach, zarówno benchmarkami jak i w grach, antyaliasing był wyłączony. Staram się grać w natywnej rozdzielczości (1920x1200) i częściej w grach się ruszam niż stoję, także nie brakuje mi tej funkcji zwłaszcza że, w tej rozdzielczości jaką preferuję krawędzie obiektów wyglądają bardzo przyzwoicie.
Pomiar 1. Unigine Heaven Benchmark 2.1Testy w tym benchmarku przeprowadziłem na następujących ustawieniach:
Api: DX11
Stereo 3D : off
Shaders: high
Tesselation : normal
Anisotropy: 4
Anti-Aliasing: off
Pełny ekran rozdzielczość 1920x1200
1. CPU: Q6600 @2,4 GHz (9x266) 1,25V GPU: Rdzeń: 700 MHz Pamięć: 1150 MHz (efektywnie 4600 MHz)
Wynik:
416 punktów Min FPS: 7,7 Max FPS: 37,7
FPS 16,5Max zmierzona temperatura CPU – 28 stopni, Max zmierzona temperatura GPU – 77 stopni.
2. CPU: Q6600 @2,4 GHz (9x266) 1,25V GPU: Rdzeń: 870 MHz Pamięć: 1430 MHz (efektywnie 5720 MHz)
Wynik:
514 punktów Min FPS: 10,5 Max FPS: 45,6
FPS 20,4Max zmierzona temperatura CPU – 26 stopni, Max zmierzona temperatura GPU – 84 stopnie.
3. CPU: Q6600 @3,42 GHz (9x380) 1,32V GPU: Rdzeń: 700 MHz Pamięć: 1150 MHz (efektywnie 4600 MHz)
Wynik:
416 punktów Min FPS: 10,1 Max FPS: 37,2
FPS 16,5Max zmierzona temperatura CPU – 39 stopnie, Max zmierzona temperatura GPU – 77 stopnie.
4. CPU: Q6600 @3,42 GHz (9x380) 1,32V GPU: Rdzeń: 870 MHz Pamięć: 1430 MHz (efektywnie 5720 MHz)
Wynik:
514 punktów Min FPS: 11,6 Max FPS: 45,6
FPS 20,4Max zmierzona temperatura CPU – 34 stopnie, Max zmierzona temperatura GPU – 86 stopni.
Na przykładzie Unigine widać, że podkręcenie procesora nie dodaje wydajności karcie graficznej. Testuje on jedynie kartę graficzną a wyniki które podaje są wysoce powtarzalne.
Ciekawie wygląda natomiast sprawa temperatur. Widać, że podkręcona karta pomimo iż sama grzeje się mocniej, wpływa na obniżenie temperatury procesora. Przy częstotliwości nominalnej procesora różnica to jedynie 2 stopnie natomiast przy procesorze podkręconym ta różnica sięga już 5 stopni. Testy przeprowadziłem kilkukrotnie aby wykluczyć pomyłki i błędy.
Dodatkowo po przejrzeniu logów z programu GPU-Z, zauważyłem iż wentylator na karcie osiąga prędkość jedynie 50% przy maksymalnym obciążeniu karty zarówno przy procesorze przetaktowanym jak i na domyślnych ustawieniach, także spadek temperatury procesora przy oc karty jest niezależny od chłodzenia karty a bardziej od sposobu w jaki karta pracuje. Miłe to, podkręcona karta = większa wydajność i chłodniejszy procesor.
Ponownie przeprowadziłem testy w Unigine na ustawieniach „4” czyli zarówno CPU jak i GPU były przetaktowane w maksymalnym opisywanym tu zakresie. Jedyne zmiany to ustawienie innych niż domyślne prędkości obrotowych wentylatora karty.
Test 1.CPU: Q6600 @3,42 GHz (9x380) 1,32V GPU: Rdzeń: 870 MHz Pamięć: 1430 MHz (efektywnie 5720 MHz)
Prędkość wentylatora na karcie ustawiona na sztywno na
70%, brak zauważalnego wzrostu głośności chłodzenia.
Temperatury podczas obciążenia: CPU 34 stopnie, GPU 81 stopni. 20% większa szybkość wentylatora obniżyła temperaturę karty o 5 stopni pod obciążeniem. Bez obciążenia jednak temp karty obniża się tylko o 1 stopnień, z 57 stopni przy 36% prędkości wentylatora (ustawienie domyślne), do 56 stopni przy prędkości 70%.
Test 2.CPU: Q6600 @3,42 GHz (9x380) 1,32V GPU: Rdzeń: 870 MHz Pamięć: 1430 MHz (efektywnie 5720 MHz)
Prędkość wentylatora na karcie ustawiona na sztywno
na 100%, wentylator na karcie staje się słyszalny, jednak jest to odbierane jako szum powietrza a nie jakieś buczenia czy zgrzyty. Wnioski są takie, że łożysko jest dość dobrej jakości (karta jest używana przez 8 miesięcy) a wentylator dobrze wyważony i prosto zamontowany. A oto jak kształtowały się temperatury:
Temperatury podczas obciążenia: CPU 33 stopnie, GPU 75 stopni.Wow, następny stopnień mniej z procesora i aż 11 stopni mniej na GPU względem domyślnego sterowania wentylatorem na karcie.
Takie ustawienie wentylatora przyjąłem za domyślne przy późniejszych testach karty w grach.
Nie jest zbyt głośno a znacznie wydajniej i chłodniej, takie parametry pracy karty zostawię też sobie jako domyślne do gier.
Pomiar 2. Futuremark 3DMark 06 Basic Edition 1.2.0Ustawienia programu domyślne po instalacji, program w wersji trial, nierejestrowany więc ustawień zmienić się nie da. Na potrzeby tego testu niezależnie od stopnia przetaktowania karta miała sterownie wentylatorem ustawione tak jak podczas pierwszych testów unigine – czyli sama sobie ustalała prędkości wentylatora.
1. CPU: Q6600 @2,4 GHz (9x266) 1,25V GPU: Rdzeń: 700 MHz Pamięć: 1150 MHz (efektywnie 4600 MHz)
Wynik:
11828 Pkt. SM2: 4549 pkt. SM3: 5503 pkt. CPU: 3550 pkt.
Max temp CPU: 33 stopnie, Max temp GPU: 75 stopni
2. CPU: Q6600 @2,4 GHz (9x266) 1,25V GPU: Rdzeń: 870 MHz Pamięć: 1430 MHz (efektywnie 5720 MHz)
Wynik:
12691 Pkt. SM2: 4917 pkt. SM3: 6086 pkt. CPU: 3531 pkt.
Max temp CPU: 33 stopnie, Max temp GPU: 81 stopni
3. CPU: Q6600 @3,42 GHz (9x380) 1,32V GPU: Rdzeń: 700 MHz Pamięć: 1150 MHz (efektywnie 4600 MHz)
Wynik:
13486 Pkt. SM2: 4808 pkt. SM3: 6229 pkt. CPU: 4782 pkt.
Max temp CPU: 44 stopnie, Max temp GPU: 76 stopni
4. CPU: Q6600 @3,42 GHz (9x380) 1,32V GPU: Rdzeń: 870 MHz Pamięć: 1430 MHz (efektywnie 5720 MHz)
Wynik:
15427 Pkt. SM2: 5753 pkt. SM3: 7217 pkt. CPU: 4841 pkt.
Max temp CPU: 44 stopnie, Max temp GPU: 84 stopnie
Po teście w 3DMarku, wnioski nasuwają się same, podkręcanie samej karty lub samego procesora dają niewielkie przyrosty wydajności ale zawsze coś się zyska. Jednak podkręcenie zarówno karty jak i procesora daje ogólne przyrosty wydajności na poziomie 24-26%. W takich warunkach karta osiąga wydajność porównywalną z Radeonem 5770 na domyślnych ustawieniach, jest wydajniejsza niż Radeon 4870 na domyślnych ustawieniach oraz zbliża się do GF 460GTX 192Bit 768MB.
Teraz czas na to co dla karty graficznej najważniejsze – testy wydajności w grach.
Jak już wcześniej wspominałem, w grach przy oc karty wentylator był już ustawiony na sztywno na 100%, stąd znaczne rozbieżności w temperaturach względem testów w benchmarkach.
S.T.A.L.K.E.R. Zew PrypeciNiestety, testy nie są przeprowadzone na gołej wersji, gdyż zanim wpadłem na pomysł przeprowadzenia tej procedury, zdążyłem do stalkera dograć trochę rzeczy.
Dograne mody:
Tekstury otoczenia i obiektów CrommCruac
Tekstury gleby Neilmc Terrain Pack
Atmosfear 2 by CromCruac – tekstury najwyższej jakości + blowout również wszystko najwyższej jakości.
Ustawienia jakości w grze z konfigu dołaczonego do moda atmosfear.
Tesselacja wyłączona. Antyaliasing wyłaczony. Rozdzielczość 1920x1200.
Test przebiegał w ten sposób: Ustawiłem postać w Jupiterze, na chodniku równo z wieżą Zulusa.
Biegiem puściłem się do przodu, dobiegłem do torów, skręciłem w prawo i biegnąc wzdłuż torów obserwowałem jak pijawa jest atakowana przez 4 potwory (zapomniałem jak się nazywają te napompowane wory mięcha na 4 cienkich nóżkach). Test trwał minutę, po uprzednim rozgrzaniu karty 10 minut gry przed każdym testem.
1. CPU: Q6600 @2,4 GHz (9x266) 1,25V GPU: Rdzeń: 700 MHz Pamięć: 1150 MHz (efektywnie 4600 MHz)
Min FPS: 5, Max FPS: 40,
średni FPS 32,7. Max temp CPU 29st. Max temp GPU 73st.
2. CPU: Q6600 @2,4 GHz (9x266) 1,25V GPU: Rdzeń: 870 MHz Pamięć: 1430 MHz (efektywnie 5720 MHz)
Min FPS: 19, Max FPS: 48
średni FPS 39,8. Max temp CPU 29st. Max temp GPU 73st.
3. CPU: Q6600 @3,42 GHz (9x380) 1,32V GPU: Rdzeń: 700 MHz Pamięć: 1150 MHz (efektywnie 4600 MHz)
Min FPS: 15, Max FPS: 39,
średni FPS 33. Max temp CPU 38st. Max temp GPU 75st.
4. CPU: Q6600 @3,42 GHz (9x380) 1,32V GPU: Rdzeń: 870 MHz Pamięć: 1430 MHz (efektywnie 5720 MHz)
Min FPS: 19, Max FPS: 48,
średni FPS 39,9. Max temp CPU 38st. Max temp GPU 75st.
S.T.A.L.K.E.R. Czyste Niebo 1.5.10golas bez modów.
Ustawienia DirectX 10.1 praktycznie wszystko na max, suwaki w prawo, antaliasing – wyłączony i jedynie promienie słońca – średnie.
rozdzielczość 1920x1200
Test polegał na wyjściu z budynku (tuż po rozpoczęciu gry w bazie CN), przejściu dachem do ogniska, później prosto i w lewo za bazę, na polankę z drzewami i mnóstwem krzaczorów.
Ogólnie lokacja mocno zarośnięta, dużo ludu itp. Nie miałem możliwości sprawdzenia karty w innych lokacjach gdyż jeszcze tam nie doszedłem, jednak wydaje mi się że to właśnie baza CN jest jedną z najmocniej obciążających lokacji. Przy poprzednich grach w CN to właśnie w tej lokacji moja poprzednia karta dostawała największej czkawki.
1. CPU: Q6600 @2,4 GHz (9x266) 1,25V GPU: Rdzeń: 700 MHz Pamięć: 1150 MHz (efektywnie 4600 MHz)
Min FPS: 10, Max FPS: 21,
średni FPS 15,1. Max temp CPU 29st. Max temp GPU 75st.
2. CPU: Q6600 @2,4 GHz (9x266) 1,25V GPU: Rdzeń: 870 MHz Pamięć: 1430 MHz (efektywnie 5720 MHz)
Min FPS: 15, Max FPS: 25,
średni FPS 18,3. Max temp CPU 28st. Max temp GPU 74st.
3. CPU: Q6600 @3,42 GHz (9x380) 1,32V GPU: Rdzeń: 700 MHz Pamięć: 1150 MHz (efektywnie 4600 MHz)
Min FPS: 12, Max FPS: 21,
średni FPS 14.9. Max temp CPU 33st. Max temp GPU 75st.
4. CPU: Q6600 @3,42 GHz (9x380) 1,32V GPU: Rdzeń: 870 MHz Pamięć: 1430 MHz (efektywnie 5720 MHz)
Min FPS: 15, Max FPS: 25,
średni FPS 17,8. Max temp CPU 35st. Max temp GPU 74st.
Na przykładzie porównania wyników z obydwu części stalkera, widać iż karta zyskuje w trybie renderowania DX11, oczywiście dużą rolę odgrywa tutaj również optymalizacja silnika w Zewie.
Mocno zaskoczyły mnie wyniki z Czystego Nieba, prawie 18 klatek na sekundę przy max oc raczej nie gwarantuje płynnej gry, jednak odczucia były inne, podczas testu widząc co się dzieje na ekranie, spodziewałem się wyników bardzo zbliżonych do wyników z Zewu.
CRISIS(nie warhead)
Ustawienia wszystko na „bardzo wysokie”, dx 10 rozdzielczość 1920x1200
Test polegał na przejściu przez dżunglę, dojściu do miejsca gdzie rozciąga się widok na całą zatoczkę i dużą część wyspy i obserwowaniu przez lornetkę wrogów w poniższej mini wiosce rybackiej, pozostając w trybie niewidzialności.
1. CPU: Q6600 @2,4 GHz (9x266) 1,25V GPU: Rdzeń: 700 MHz Pamięć: 1150 MHz (efektywnie 4600 MHz)
Min FPS: 7, Max FPS: 21,
średni FPS 13,9. Max temp CPU 29st. Max temp GPU 81st.
2. CPU: Q6600 @2,4 GHz (9x266) 1,25V GPU: Rdzeń: 870 MHz Pamięć: 1430 MHz (efektywnie 5720 MHz)
Min FPS: 14, Max FPS: 23,
średni FPS 17,0. Max temp CPU 30st. Max temp GPU 77st.
3. CPU: Q6600 @3,42 GHz (9x380) 1,32V GPU: Rdzeń: 700 MHz Pamięć: 1150 MHz (efektywnie 4600 MHz)
Min FPS: 9, Max FPS: 22,
średni FPS 14.1. Max temp CPU 35st. Max temp GPU 76st.
4. CPU: Q6600 @3,42 GHz (9x380) 1,32V GPU: Rdzeń: 870 MHz Pamięć: 1430 MHz (efektywnie 5720 MHz)
Min FPS: 13, Max FPS: 23,
średni FPS 17.7. Max temp CPU 36st. Max temp GPU 75st.
CRISIS Postanowiłem przeprowadzić jeszcze jeden test, chciałem znaleźć ustawienia które „zaspokoją” mnie wizualnie, a jednocześnie pozwolą na komfortową (w moim odczuciu) rozgrywkę dla jednego gracza.
Spis ustawień.
Tekstury – bardzo wysoka Jakość obiektów – b. wys. J. Cieni – b. wys.
Fizyka – średni J. Cieniowania – b. wys. J. Efekt. Obj. - wys.
J. Efekt. Gry – wys. J. Efekt. Końcowych – wys. J. Efekt. Cząst. - wys.
J. Wody – b. wys. J. Dźwięku – b. wys.
Rozdzielczość: 1680x1050
CPU: Q6600 @3,42 GHz (9x380) 1,32V GPU: Rdzeń: 870 MHz Pamięć: 1430 MHz (efektywnie 5720 MHz)
Min FPS: 29, Max FPS: 50,
średni FPS 40,8. Max temp CPU 38st. Max temp GPU 77st.
Jak widać da się grać bardzo komfortowo w niemałej rozdzielczości i przy bardzo ładnie wyglądającej grze. Czyli jest ok. A jak ktoś ma warheada, to jeszcze lepiej, ponoć silnik tej gry jest nieco lepiej zoptymalizowany.
Ogólnie jestem zadowolony z karty, miała być tania i w miarę wydajna, miała trzymać poziom 8800GT którą jako jedną z ostatnich miałem najdłużej. Jest lepiej, wydajniej, ciszej i chłodniej.
Karta ma niesamowity potencjał podkręcania a w oprogramowaniu od Ati/AMD daje się w prosty sposób stworzyć profile oc. Dzięki tym profilom można podkręcać kartę nie wychodząc z gry jako aplikacji, minimalizacja, trzy kliki na pulpicie i powrót do gry. Banał, a jaki wygodny.
Wydajność karty po podkręceniu można porównać do wydajności Radeona 5770 na ustawieniach referencyjnych. To nieźle, zwłaszcza że kartę udało mi się dostać za mniej niż 500zł.
Ciekawszym wnioskiem jednak jest to jak niewiele daje podkręcanie procesora jeżeli chodzi o gry.
Praktycznie jedyną aplikacją w której to widać jest 3DMark 06. Gdzie porównując test „
2” i „
4”,
czyli
CPU@2,4 i karta OC i
CPU@3,4 i karta OC, widać znaczny wzrost punktacji zarówno przy teście samego CPU, jak i przy testach karty SM2 i SM3. I o dziwo te różnice są znaczące.
Dalej już nie jest tak różowo, Unigine zupełnie się nie przejęło przetaktowaniem procesora, tego można się było spodziewać po rzetelnym bnchmarku graficznym, ma w końcu testować grafikę.
Jednak dalej było tylko ciekawiej. Zew Prypeci, praktycznie brak różnic w wydajności czy procesor przetaktowany czy nie, różnice na poziomie błędu pomiaru, jedynie minimalny fps wypada na korzyść przetaktowanego procesora – dość znacznie. Jednak nie ma to większego wpływu na średni FPS, czyli na to czego doświadcza się najczęściej.
Czyste Niebo zadziwiło mnie jeszcze bardziej, minimalnie bo minimalnie ale działało lepiej na procesorze niepodkręconym niż po OC. Crisis niezauważalnie niemal lepiej działał na procesorze po OC, jednak różnica wydajności jest zupełnie nieadekwatna do stopnia podkręcenia.
Oczywiście można dywagować że to wina tego że to C2Q a nie C2D, że win 7, że 64 bit, że karta nowej generacaji, że 3DMark 06 to DX9 a reszta DX 10 i wyżej. Ale można też przypuszczać, że całe to podkręcanie procesorów, argumentowane, że niepodkręcone ograniczają kartę graficzną, jest po prostu mocno napędzane marketingiem producentów płyt do OC, systemów chłodzenia itp, itd.
Ja jeszcze to wykorzystam, zajmuję się grafiką, Boinc szybciej liczy itd, jednak cała rzesza zapaleńców może się poczuć nabita w butelkę.
Grafika w grze jest równie ważna jak wszystkie inne jej składowe, niczego nie należy traktować po macoszemu. Tak uważam, w której grupie procentowej graczy jestem ? :D